HISTORISCHE PEDAGOGIEK

Docent: Tom De Coster

Situering

Onderwijsfenomenen worden gekenmerkt door een spanningsveld tussen theorie en praktijk. Traditionele geschiedschrijving ging er (stilzwijgend) van uit dat de denkers “dachten” en de praktijkmensen “uitvoerden”. De vooruitgang van “het pedagogische” wordt dan vervolgens ingedeeld aan de hand van “belangrijke gebeurtenissen” uit de pedagogische theorie (wat hebben “grote pedagogen” gezegd? Wat is de kern van een vernieuwend decreet, leerplan,…?).

Voor HIVO-cursisten is het vak Historische pedagogiek een kritische, demythologiserende en contextualiserende studie van onderwijsfenomenen in België/Vlaanderen in de 19de en 20ste eeuw, met de nadruk op de periode sinds 1900. Daarbij wordt de klemtoon gelegd op de eigen logica van de pedagogische theorie en de pedagogische praktijk (en de complexe manier waarop ze naast elkaar bestaan).

Doelen en inhouden

De cursisten verwerven inzicht in de actuele onderwijssituatie op macro-, meso- en microniveau, vanuit de historische ontwikkeling en gesitueerd in de maatschappelijke context.

De cursisten worden gevoelig gemaakt voor de onderlinge wisselwerking tussen theorie, mentaliteit en praxis, die samen de cultuur van een school uitmaken.

De kritische zin van de cursisten wordt aangescherpt bij het lezen en interpreteren van bronnen en werken over aspecten van het onderwijs.

De cursus omvat drie delen, met bijzondere aandacht voor het kleuter- en lager onderwijs in België/Vlaanderen vanaf 1900:

1. Traditionele breuklijnen aan de hand van de “hogere” pedagogiek

Dit eerste deel handelt over “grote pedagogen” en aspecten van het onderwijsbeleid in België/Vlaanderen.

2. Continuïteit aan de hand van de “lagere” pedagogiek

Het tweede deel stelt de ontwikkeling van de klaspraktijk in de lagere school centraal (gekenmerkt door pedagogisering, verschoolsing, disciplinering, normalisering, …).

3. Receptie en implementatie van nieuwe ‘discours’

Dit derde deel wordt exemplarisch uitgewerkt aan de hand van emancipatorische opvoedingsmodellen in Vlaanderen: John Dewey begin 20ste eeuw & “alternatieve scholen” in de nasleep van mei ’68.

Lessen op zaterdagen

04/05/2024 van 9u tot 13u

25/05/2024 van 9u tot 13u